Juliana en Bernhard

Juliana en Bernhard omvat een periode van twintig jaar huwelijksleven, te beginnen bij de kennismaking begin 1936. De nooit eerder gepubliceerde brieven van Bernhard uit deze periode maken duidelijk dat hij het initiatief nam tot hun kennismaking, niet andersom.

Nadat Nederland in mei 1940 is bezet, vestigt Juliana zich in Canada en blijft Bernhard bij zijn schoonmoeder, koningin Wilhelmina, in Londen. Er ontstaat een levendige correspondentie tussen man en vrouw die in haar geheel bewaard bleef en veel nieuw licht werpt op hun gescheiden levens in oorlogstijd.

Zoals bekend had Bernhard in de oorlogsjaren een vriendin in Londen, lady Ann Orr. In het boek van Cees Fasseur wordt het bestaan onthuld van nog een andere, tot nu toe onbekende vriendin, lady Penelope Aitken. Terug op Soestdijk werden de jaren van 1946 tot 1956 getekend door spanningen en hofintriges tussen elkaar bestrijdende groepen en personen.

Een belangrijk onderdeel van Fasseurs studie is de beschrijving van de Greet Hofmans-affaire, die speelde tussen 1948 en 1956. De brieven van de geheimzinnige gebedsgenezeres aan en over Juliana, en haar ‘doorgevingen’ , komen uitvoerig aan de orde. Ook de invloed van de Baarnse ‘kring’, die uit volgelingen van Hofmans bestond, onder wie Juliana’s secretaris Van Heeckeren en zijn vrouw, blijft niet onbesproken.

Cruciaal was de brief waarin Bernhard op 18 september 1956 een laatste beroep doet op zijn vrouw om niet te scheiden en ‘onze familie de naam van een derderangs Balkanmonarchie te geven’. De tekst van zijn brief is integraal afgedrukt in het boek.

Gebaseerd op tot nu toe onbekende bronnen en archiefmateriaal, voor het grootste deel afkomstig uit het Koninklijk Huisarchief, waartoe Fasseur als eerste en voorlopig enige onderzoeker toegang kreeg. Hij heeft uitvoerig uit dit materiaal geciteerd, om de lezer in staat te stellen zelf een oordeel te vormen.

Als bijlage is in Juliana en Bernhard de integrale tekst van het geheime rapport van de commissie-Beel opgenomen, dat bij het Koninklijk Huisarchief berust. Deze commissie onderzocht de Greet Hofmans-affaire. Het rapport wordt hiermee dus voor het eerst openbaar. Wat aan de totstandkoming van dit rapport voorafging en wat erop volgde is in het boek uitvoerig beschreven en in zijn historische samenhang geplaatst. Ook alle mogelijke andere, tot nu toe geheime, stukken uit het archief van de commissie-Beel zijn in deze analyse verwerkt.

Bron: Balans